Mogę śmiało oszacować, że co trzeci pacjent zgłaszający się do mnie z bólem pleców, rwą kulszową lub dyskopatią cierpi z powodu zbyt dużych obciążeń kręgosłupa wynikających albo ze statycznej pozycji siedzącej w pracy i osłabienia mięśni stabilizujących plecy, albo z obciążenia wynikającego z ciągłego schylania się.

A to właśnie długiego siedzenia i pozycji zgiętej kręgosłup nie lubi najbardziej! W pozycji siedzącej bowiem bardzo trudno utrzymać jest naturalną dla odcinka lędźwiowego lordozę gdyż wymaga to mocnych i wytrzymałych mięśni oraz dużej samokontroli. 

W pozycji siedzącej dochodzi do dużego obciążenia krążków międzykręgowych  Działając jak swego rodzaju 'amortyzatory', krążki ulegają kompresji i uciskowi. Ponieważ naturalna lordoza ulega odprostowaniu, krążki uciskane są przez kręgi z przodu i zaczynają wysuwać się ku tyłowi, powodując uciski na nerwy, a konsekwencji dając objawy rwy kulszowej. W takich przypadkach potrzebna jest już rehabilitacja.

A można temu zapobiec- poprzez ruch oraz odpowiednie ćwiczenia, które w porę odciążą krążki i pozwolą im na regenerację!  W przeciwnym wypadku po kilku latach siedzącej pracy lub ciągłego schylania się możemy spodziewać się trwałych uszkodzeń i dyskopatii krążków międzykręgowych. A to będzie skutkowało bólem, sztywnością i dyskomfortem pleców.

Co robić aby zminimalizować ryzyko dyskopatii i rwy kulszowej? Oto kilka moich rad.

1. Zredukuj siedzenie do minimum (szczególnie po pracy!).

2. Rób częste przerwy w pracy. Wstań co 30 minut i zrób sobie krótki 1-2 minutowy spacer.

3. Co 30 minut wstań z krzesła i wychyl się kilkakrotnie w tył, wypychając biodra do przodu. Odciąży to krążki międzykręgowe. 

4. Unikaj pochylania się do przodu, a zamiast tego zrób wykrok w przód lub ugnij się w biodrach, utrzymując plecy prosto. 

5. Trenuj wytrzymałość mięśni grzbietu i brzucha. Regularnie, kilka razy w tygodni! Dobrym pomysłem jest pływanie, nordic walking, bieganie.

6. Odwiedź chiropraktyka lub fizjoterapeutę jeśli odczuwasz ból. Terapia manualna kręgosłupa pozwoli odblokować sztywne stawy między kręgami i odciąży krążki międzykręgowe.

Chcesz wiedzieć więcej na temat bólów kręgosłupa i jak sobie z nimi radzić? Sprawdź nasze filmy tutaj.

Jednym z przykładów spondyloartropatii jest zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (w skrócie ZZSK). Jest to autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej, która występuje najczęściej u mężczyzn w młodym i średnim wieku. Oprócz objawów opisanych powyżej, ZZSK charakteryzuje się obustronnymi zmianami zapalnymi w stawach krzyżowo-biodrowych widocznych na rentgenie kręgosłupa, rezonansie magnetycznym lub tomografie i charakterystycznymi wynikami badań krwi

Objawy mogą występować nie tylko w kręgosłupie. W miarę postępowania choroby pojawiają się ból i tkliwość klatki piersiowej, zmęczenie, bóle i obrzęk innych stawów, np. kolan, bioder, stany zapalne oczu, a czasami objawy neurologiczne.

Jak leczy się ZZSK?

W leczeniu choroby stosuje się leki przeciwzapalne oraz immunosupresyjne i rehabilitację. Leki przeciwzapalne stosowane przez dłuższy okres czasu niosą jednak za sobą pewne ryzyko (przeczytaj TUTAJ).

Dobrą alternatywą mogą być suplementy przeciwzapalne jak np. kurkuma (turmeric) lub imbir oraz odpowiednia dieta, która zmniejszy stan zapalny organizmu. Ważna jest też gimnastyka oraz ćwiczenia rozciągające kręgosłupa w celu utrzymania mobilności pleców.

Polecane przez nas suplementy przy zapaleniu stawów:

Kwas L-askorbinowy (witamina C) (Medicaline)

Wiśnia i Ostryż Kompleks (Solgar)

Kwas omega-3 (Swanson)

Zabiegi chiropraktyczne i terapia manualna w leczeniu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa często przynoszą pacjentom znaczną ulgę. Studium przypadku pacjenta z ZZSK opisana w 2003 roku w dzienniku Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics potwierdziła, że chiropraktyczna manipulacja kręgosłupa połączona z ćwiczeniami może poprawić jakość życia pacjenta. 

W naszym gabinecie łączymy terapię manualną i fizjoterapię wraz dietoterapią, co przynosi znacznie lepsze rezultaty aniżeli każda z tych metod używana osobno.

Co zalecamy przy porannej sztywności kręgosłupa (skuteczne też przy ZZSK)?

1. Chiropraktyka/ terapia manualna- skuteczna i bezpieczna w zwalczaniu bólu i sztywności pleców. Zabiegi skupiają się na korekcie dysfunkcyjnych (zablokowanych) stawów kręgosłupa lub miednicy, co skutkuje zwiększoną ruchomością stawów i mniejszym bólem.
2. Masaże/fizjoterapia- terapie tkanek miękkich kręgosłupa i kończyn dolnych również są istotnym elementem walki ze sztywnością pleców.
3. Dietoterapia uzupełniona odpowiednio dobraną suplementacją, np. magnezem, kurkumą, imbirem, kwasami omega-3 itp. 
4. Ćwiczenia kręgosłupa- ćwiczenia rozciągające mięśnie grzbietu, pośladki i kończyny dolne, pływanie.
5. Odpowiednio dopasowany materac.

Na szczęście poważne przyczyny porannego bólu i sztywności kręgosłupa jak ZZSK są relatywnie rzadkie!

W praktyce, często spotykamy pacjentów z zawrotami pochodzenia szyjnego- zespół zawrotu szyjnego, u których dochodzi do znacznej poprawy dzięki zabiegom chiropraktycznym.

Wiele badań naukowych wykazało bowiem, że odcinek szyjny kręgosłupa ma znaczący wpływ na balans, koordynację i równowagę. Wynika to z faktu, że komunikacja pomiędzy górnym odcinkiem kręgosłupa szyjnego, a ośrodkami równowagi znajdującymi się w uchu wewnętrznym i móżdżku jest bardzo ważna. W stawach i mięśniach szyi znajduje się ogromna ilość czułych receptorów, odbierających i przesyłających dalej informację o naszym położeniu w przestrzeni z każdym ruchem głowy. W momencie zaburzenia funkcji tych receptorów, np. przez blokadę w stawach, zwyrodnienie kręgosłupa lub sztywność w mięśniach, dochodzi do utraty tej komunikacji i w rezultacie- zawrotów głowy.

W zespole zawrotu szyjnego możesz mieć następujące objawy:

- zawroty głowy trwające od kilku minut do kilku godzin

- zawroty nasilają się przy ruchu głową i zmianie pozycji lub utrzymywaniu jednej pozycji przez dłuższy czas

- problemy z równowagą

- ból szyi lub ból głowy

Poprzez zastosowanie manipulacyjnych zabiegów chiropraktycznych, terapii tkanek miękkich i odpowiednio dobranych ćwiczeń, możliwe jest przywrócenie funkcji stawów kręgosłupa oraz relaksacja mięśni, wiązadeł i powięzi szyi, a co za tym idzie redukcja zawrotów głowy.

Łagodny, położeniowy zawrót głowy (BPPV).

Kolejną dość częstą przyczyną zawrotów głowy jest łagodny, położeniowy zawrót głowy (z ang. BPPV- benign paroxysmal positional vertigo). To dysfunkcja błędnika charakteryzująca się z reguły dość silnymi i nieprzyjemnymi, ale trwającymi krótką chwilę zawrotami głowy związanymi ze zmianą pozycji ciała (np. obracanie się w łóżku, wstawania z pozycji leżącej). Czasami zawrotom towarzyszą nudności. 

Skuteczną i dającą szybkie rezultaty metodą leczenia jest tzw. manewr uwalniający - np. Epley'a, który polega na repozycji otolitów w kanałach półkolistych błędnika przez terapeutę lub lekarza. W przypadku takiego schorzenia używamy manipulacji kręgosłupa jako terapii wspomagającej, jeśli jest wskazana.

dr Mateusz Nowacki D.C., MSc Clinical Management of Pain (Headache)

https://www.youtube.com/watch?v=yQbU5hgQphI

Jakie objawy u dziecka można uznać za niepokojące?

• ból w nocy
• ból, który nie ustaje pomimo zmian pozycji ciała i podaniu mocnych leków przeciwbólowych
• wysoka gorączka lub nudności
• ból promieniujący z pleców do kończyny dolnej lub górnej
• szybko postępująca skolioza

W przypadku takich objawów należy udać się do lekarza i wykonać badania krwi oraz badania diagnostyczne kręgosłupa, na przykład rentgen lub rezonans magnetyczny kręgosłupa.

Ból w nocy.

Regularny ból pleców pojawiający się w nocy, który budzi dziecko ze snu, może oznaczać zakażenie lub nowotwór. W połączeniu z gorączką, utratą wagi i nudnościami wymaga bezzwłocznej konsultacji medycznej.

Gorączka i inne towarzyszące objawy choroby.

Zapalanie krążka międzykręgowego objawia się gorączką, brakiem apetytu, letargią i drażliwością u dzieci młodszych niż 10 lat.

U dzieci pomiędzy 1 a 3 rokiem życia, jednym z objawów może być unikanie chodzenia. U dzieci starszych obecny może być również ból brzucha. Zalecane są dalsze badania radiologiczne i badania krwi. Jeżeli obecne jest zakażenie, terapia antybiotykami i unieruchomienie kręgosłupa z reguły przynosi dobre rezultaty.

Ostry ból pleców.

Ból pleców u dzieci, który pojawia się nagle może wskazywać na:

- naciągnięty mięsień

- przepuklinę krążka międzykręgowego

- lub złamanie.

Mocny ból pleców promieniujący do jednej lub obu kończyn dolnych charakteryzuje radikulopatię i powinien być dokładnie zbadany. Złamanie w okolicach kręgosłupa z reguły wiąże się z poważnym urazem, chyba że mamy do czynienia ze spondylolistezą (tzw. kręgozmykiem), gdzie uraz nie musi być bardzo poważny.

Ból przewlekły.

Przyczyną przewlekłych bólów kręgosłupa mogą być spondyloartropatie, choroba Scheuermanna (młodzieńcza kifoza) i problemy natury psychologicznej.

Choroba Scheuermanna to choroba z grupy jałowych martwicy kości charakteryzująca się zaburzeniami wzrostu trzonów kręgów i ich klinowaceniem. Objawy choroby to:

- zwiększona kifoza piersiowa (pochylenie do przodu)

- ból pleców

- ograniczenie ruchomości w kręgosłupie piersiowym

- uczucie zmęczenia, szczególnie pod koniec dnia. 

Spondyloartropatie to zapalenie stawów z zajęciem stawów kręgosłupa. Towarzyszy im ból oraz sztwyność pleców, z reguły najsilniejsze rano i poprawiające się po rozgrzaniu.

Ból pleców i skolioza.

Jeżeli pojawił się ból pleców u dziecka i w tym samym momencie uwidoczniła się skolioza (skrzywienie boczne kręgosłupa), należy dokonać dalszych badań. Może mieć to bowiem związek z poważniejszymi problemami jak kostniak kostninowy lub inne nowotwory, zakażenie lub przepuklina krążka.

Chociaż uważa się, że generalnie sama skolioza rzadko jest źródłem bólu pleców, badania Ramireza et al. wykryły, że aż 32 procent pacjentów z idiopatyczną skoliozą odczuwało ból, a u 9 procent z nich wykryto patologiczne podłoże skoliozy. Ból natomiast nie występował u dzieci poniżej 5 roku życia, był rzadki u 6-10 latków i dużo częstszy u dzieci powyżej 15 lat.

Dzieci bez powyższych objawów i profilaktyka.

Większość przypadków bólu kręgosłupa u dziecka na szczęście nie wiąże się z poważną chorobą. 

W dzisiejszych czasach plecy dziecka dość szybko ulegają znacznym przeciążeniom w związku z siedzącym stylem życia, otyłością, uzależnieniem od komputera czy telewizora oraz ciężkimi plecakami w szkołach.

Aby uniknąć bólu w przyszłości należy od najmłodszych lat zadbać o plecy. Profilaktyczne wizyty u chiropraktyka- tak jak w przypadku zębów u dentysty, powinny stać się częścią zdrowego stylu życia. Odpowiednie skorygowanie napiętych mięśni i stawów kręgosłupa zapobiegnie kumulacji mikro-urazów i zapewni optymalną pracę kręgosłupa. No i oczywiście najważniejsze- zapewnij dziecku dużo ruchu i zdrową, zbilansowaną dietę!